Thời điểm cuối cấp ngoài việc ôn thi căng thẳng để chuẩn bị tốt nhất cho kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông thì các sĩ tử cũng thường cảm thấy lo lắng và mất phương hướng giữa các lựa chọn về ngành học và nghề nghiệp tương lai. Thấu hiểu nỗi lòng của các bạn học sinh và các bậc phụ huynh, bài viết này được chia sẻ với mục đích hướng nghiệp lớp 12, vạch ra lộ trình tương lai định hướng cho học sinh cuối cấp.
Lộ trình hướng nghiệp lớp 12 giúp chọn ngành nghề chính xác
Các bạn học sinh cuối cấp phân vân không biết nên học đại học hay học nghề? Hoang mang không biết nếu học cao đẳng/ đại học thì nên học ngành nào? Nếu học nghề thì nên học nghề gì cho phù hợp với năng lực và tính cách của bản thân, đồng thời có cơ hội phát triển sự nghiệp trong tương lai?
Dưới đây là phương pháp hướng nghiệp lớp 12 được chia sẻ bởi các chuyên viên giáo dục đã nhiều năm tham gia định hướng nghề nghiệp tại các trường cấp 3 và các hội chợ hướng nghiệp của nhiều trường đại học.
Các chuyên viên hướng nghiệp lớp 12 đưa ra mô hình 3 bước giúp các bạn học sinh cuối cấp dễ dàng hơn trong việc đưa ra lựa chọn về ngành học của mình:
Tìm hiểu về các khối ngành/ nghề
Trước khi lựa chọn một ngành nghề để theo học, việc hướng nghiệp lớp 12 giúp các bạn học sinh cần có kiến thức và nhận thức đầy đủ về các ngành/ nghề mà xã hội đang có nhu cầu. Thông thường các ngành/ nghề hiện nay được phân vào các nhóm chính như sau:
- Khối Giáo dục
- Khối Y dược
- Khối Công nghệ thông tin
- Khối Kỹ thuật: cơ khí, điện tử, máy, chế tạo,…
- Khối ngành thuộc về Nông, lâm, thủy sản
- Khối Kinh tế: bao gồm các ngành như Kế toán, Tài chính, Kinh tế, Marketing, Quản trị kinh doanh, Kinh doanh quốc tế, Kinh tế quốc tế, Quản trị nhân lực, Logistics, Quản trị khách sạn, Quản trị dịch vụ du lịch & lữ hành, Bảo hiểm, Đầu tư, Ngân hàng, Thuế, Hải quan,…
- Khối Ngôn ngữ: bao gồm các ngoại ngữ như: Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Hàn, Ngôn ngữ Trung, Ngôn ngữ Nhật, Tây Ban Nha, Ý, Italy, Đức,….
Trong các khối ngành trên, lĩnh vực Kinh tế, Ngôn ngữ và Công nghệ thông tin là những ngành thuộc xu hướng nghề nghiệp được ưa chuộng ở hiện tại và tương lai. Vì vậy, đây thường là các lựa chọn được các bạn học sinh ưu tiên hàng đầu sau khi tham khảo các gợi ý hướng nghiệp lớp 12 từ các chuyên viên giáo dục.
Trong mỗi khối ngành đều bao gồm nhiều ngành khác nhau. Các bạn nên tìm hiểu về các yêu cầu đầu vào và cơ hội nghề nghiệp của từng ngành trước khi đưa ra lựa chọn cho bản thân.
Nhận thức đúng về năng lực và sở thích, tính cách của bản thân
Các chuyên viên hướng nghiệp cho rằng việc các bạn học sinh nhận thức đúng đắn và rõ ràng về bản thân là yếu tố quan trọng nhất khi hướng nghiệp lớp 12. Nhận thức về bản thân là có cái nhìn đúng đắn, khách quan về năng lực, khả năng của bản thân. Ngoài ra, các bạn cũng cần hiểu rõ về tính cách, sở thích, nhu cầu và mong muốn của chính mình.
Ví dụ bạn có học lực khá, giỏi sẽ có nhiều cơ hội đỗ vào các trường có danh tiếng và uy tín. Các bạn có tính cách hướng ngoại thường yêu thích các ngành đòi hỏi sự giao tiếp, phát triển mối quan hệ, làm việc với con người, ví dụ: ngành marketing, ngoại giao, đối ngoại, truyền thông, du lịch,…
Trái lại, các bạn có tính cách hướng nội thường yêu thích các công việc văn phòng, làm việc với máy móc hay các con số, ví dụ: ngành kế toán, biên dịch, công nghệ thông tin,…
Qua quá trình hướng nghiệp lớp 12, các chuyên viên giáo dục cho biết mỗi tính cách sẽ thường phù hợp với một số ngành nghề nhất định, nhưng điều này không có nghĩa là bạn phải giới hạn bản thân trong những định kiến và những lựa chọn hạn hẹp đó. Thực tế không có quy định là tính cách như thế này thì phải học ngành này. Bạn hoàn toàn có thể vượt ra ngoài vòng an toàn của bản thân và theo đuổi những ngành nghề mà mình có hứng thú.
Chọn ngành học phù hợp với bản thân
Sau khi đã nắm đầy đủ kiến thức về các ngành nghề, xu hướng ngành nghề trong tương lai và nhận thức rõ ràng về năng lực, sở thích cũng như tính cách của bản thân, các bạn học sinh hoàn toàn có đầy đủ cơ sở để lựa chọn cho mình một ngành học phù hợp.
Các bạn học sinh lớp 12 cần xác định được mình yêu thích và mong muốn làm việc trong khối ngành nào. Các bạn không nhất thiết phải lựa chọn ngành hot nhất mà hãy lựa chọn ngành mà mình cảm thấy yêu thích và có đam mê. Chỉ có như vậy, các bạn mới không cảm thấy nản chí, có đủ năng lực để vượt qua những khó khăn trở ngại trong quá trình học.
Thực tế, có nhiều bạn học sinh cuối cấp không được hướng nghiệp lớp 12, vì vậy đã lựa chọn sai ngành, nhưng cũng có nhiều bạn chọn được ngành mình thích nhưng trong quá trình học mới nhận ra mình không phù hợp với ngành đó.
Lúc này, các bạn đừng quá lo lắng, bởi thực tế, các ngành trong cùng một khối ngành sẽ có cơ hội nghề nghiệp tương tự nhau. Nếu bạn muốn làm việc trong khối ngành Kinh tế thì việc học ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh hay Tài chính thực ra cũng không có quá nhiều khác biệt.
Hướng nghiệp lớp 12 về các ngành học ở đại học/ cao đẳng
Bạn có biết rằng mỗi năm tại Việt Nam, tỷ lệ sinh viên ra trường làm trái ngành lên tới 40-50%? Tỷ lệ sinh viên ra trường thất nghiệp cũng ở mức rất cao và gia tăng hàng năm. Muốn bản thân không thuộc nhóm những sinh viên này, ngay từ cuối cấp 3, các bạn học sinh nên dành thời gian bắt đầu tìm hiểu về các ngành học để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho bản thân.
Dưới đây là gợi ý một số ngành học cao đẳng/ đại học hướng nghiệp lớp 12 phù hợp với cả các bạn nam và nữ:
- Ngành Kế toán là một lựa chọn an toàn
- Ngành Công nghệ thông tin (IT) có mức lương cao
- Ngành Sư phạm đảm bảo công việc ổn định
- Ngành Y có cơ hội nghề nghiệp rộng mở
- Ngành Hàng không vũ trụ đảm bảo không thất nghiệp
Hướng nghiệp lớp 12 dành cho các bạn muốn học nghề
Ở Việt Nam, tình trạng “thừa thầy thiếu thợ” đang diễn ra hết sức phổ biến. Nhiều sinh viên ra trường vẫn thất nghiệp vì chỉ có lý thuyết suông mà không có kinh nghiệm làm việc.
Vì vậy, các bạn học sinh không nhất thiết cứ phải học đại học, thay vào đó, các bạn có thể lựa chọn học nghề. Học nghề giúp các bạn vừa học vừa làm, được thực hành nhiều hơn, do đó, khi vừa ra trường các bạn đã lĩnh hội đủ cả kiến thức và kinh nghiệm nghề nghiệp.
Một số gợi ý hướng nghiệp lớp 12 dành cho các bạn có mong muốn học nghề như sau: Đối với con gái, các bạn nên lựa chọn học nghề thẩm mỹ, nghề làm tóc, làm nail, nghề may,… Đối với con trai, các bạn nên lựa chọn học nghề cơ khí, sửa chữa máy, nghề lập trình, nghề điện,…
Lưu ý về hướng nghiệp lớp 12 dành cho các bạn học sinh cuối cấp
Thứ nhất, tuyệt đối không chạy theo số đông. Bạn đừng bị giao động khi người khác nói ngành này đang hot, lương cao mà lao theo, thay vào đó, nên kiên định với lựa chọn của mình, trung thành với ngành nghề mà mình cảm thấy yêu thích và có đam mê.
Thứ hai, thường xuyên cập nhật thông tin hướng nghiệp lớp 12, đừng bỏ qua các xu hướng nghề nghiệp, cần xem xét và cân nhắc nhu cầu xã hội. Bởi có những nghề mà xã hội ngày càng có nhu cầu, do đó, số lượng vị trí công việc ngày càng gia tăng.
Song song với đó, cũng có những ngành đang ở giai đoạn thoái trào, đặc biệt là những nghề mà robot và máy móc thiết bị có thể thay thế con người trong tương lai như: cơ khí, kỹ thuật, sửa chữa máy móc, ô tô,…
Thứ ba, sau khi đã lựa chọn được ngành nghề phù hợp, tiếp theo các bạn cần lựa chọn một cơ sở đào tạo có uy tín. Việc lựa chọn các trường cao đẳng, đại học hay trường nghề nên dựa vào khả năng tài chính của gia đình bạn, cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên và các quy định, chính sách của nhà trường đối với người học.
Định hướng rõ ràng về ngành học sẽ giúp bạn lựa chọn được nghề nghiệp với cơ hội phát triển rộng mở trong tương lai. Chúng tôi hy vọng những chia sẻ về lộ trình, các gợi ý tham khảo về hướng nghiệp lớp 12 bên trên có thể đơn giản hóa quá trình lựa chọn ngành nghề của các bạn học sinh và các bậc phụ huynh.
Xem thêm:
-
- Học xong 12 nên học nghề gì để có tương lai tốt hơn?
- Top 5 nghề nghiệp phù hợp với người hướng nội bạn nên biết
- Nên học Đại học hay học nghề để có cơ hội việc làm và thu nhập tốt?
Bình luận